Ζάκυνθος, “Το φιόρο του Λεβάντε”. Eντυπωσιακές παραλίες, και ατελείωτη διασκέδαση στο μαγευτικό καταπράσινο νησί της Caretta caretta που ξέρει να σας προσφέρει τις καλύτερες διακοπές.
Η πόλη της Ζακύνθου είναι χτισμένη στα Νοτιοανατολικά παράλια του νησιού. Είναι η μοναδική πόλη του νησιού και πρωτεύουσά του, η Χώρα του. Με την απογραφή του 2001 έχει 11.254 κατοίκους. Το τελικό σημερινό σχήμα της πόλης, που διαμορφώθηκε, με συνεχείς επιχωματώσεις, αργά, στο πέρασμα των αιώνων από το Μεσαίωνα μέχρι τον 20ο αιώνα, είναι επίμηκες, με κατεύθυνση περίπου από Βορρά προς Νότο. Το συνολικό μήκος της είναι 2.500 μ., ενώ το πλάτος της κυμαίνεται από 100 έως 400 μ. Χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής της πόλης –υπόλειμμα της παλιάς Ζακύνθου που χάθηκε το 1953– αποτελούν οι φαρδιές στοές-καμάρες στους κεντρικότερους δρόμους της πόλης, την Πλατεία Ρούγα (Αλεξάνδρου Ρώμα και 21ης Μαΐου) και τη Στράτα Μαρίνα (Κωνσταντίνου Λομβάρδου).
Στην πόλη της Ζακύθου, αξίζει να επισκεφθεί κανείς : Το Μεταβυζαντινό Μουσείο Ζακύνθου στο Κέντρο της Πόλης, στην Πλατεία Σολωμού. Φιλοξενεί έργα τέχνης της Επτανησιακής Σχολής και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά μουσεία της Μεταβυζαντινής εποχής. Το Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων στο Κέντρο της πόλης, στην Πλατεία Αγίου Μάρκου. Φιλοξενεί τους τάφους του Σολωμού και του Κάλβου, χειρόγραφα του Εθνικού Ποιητή και προσωπικά αντικείμενα πολλών Επιφανών Ζακυνθίων (Ξενόπουλος, Ρώμας κ.α.).
Την Οικία – Μουσείο Ρώμα στην παραλία, που στεγάζει κειμήλια από τον 15ο έως τον 20ο αιώνα που συνδέονται άμεσα με την σύγχρονη ιστορία της Ελλάδος, καθώς και βιβλιοθήκη με περισσότερες από 10.000 σπάνιες εκδόσεις, χειρόγραφα, χάρτες και χαρακτικά.
Το Μουσείο Γρηγορίου Ξενόπουλου, που στεγάζεται στο σπίτι του συγγραφέα στην ομώνυμη οδό και περιλαμβάνει προσωπικά είδη του συγγραφέα, χειρόγραφά του, εκδόσεις των έργων του, τεύχη του περιοδικού «Η Διάπλασις των Παίδων», κλπ.
Το Ιστορικό Αρχείο, που στεγάζεται στο κτίριο του Πνευματικού Κέντρου, στο Κέντρο της Πόλης, στην Πλατεία Σολωμού.
Τη Δημόσια Βιβλιοθήκη Ζακύνθου, με ανεκτίμητης αξίας προσεισμικούς τόμους βιβλίων, εφημερίδες και έντυπα, που στεγάζεται στο κτίριο του Πνευματικού Κέντρου, στο Κέντρο της Πόλης, στην Πλατεία Σολωμού.
Τις Υπηρεσίες του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου, στο κτίριο του Μικρού Διοικητήριου.
Το Ναό του Αγίου Διονυσίου, πολυούχου της Ζακύνθου. Βρίσκεται στη Νότια πλευρά της πόλης και σηματοδοτεί την παραλία της. Χτίστηκε το 1925 σε θεμέλια παλαιότερου, των αρχών του 19ου αιώνα, και σε σχέδια του καθηγητή Α. Ορλάντο. Είναι τρίκλιτη Βασιλική και στο εσωτερικό του φυλάσσεται το σκήνωμα του Αγίου Διονυσίου σε ασημένια λάρνακα, έργο του Διαμαντή Μπάφα. Το ναό κοσμούν έργα του Κουτούζη, από τους λαμπρότερους εκπροσώπους της Επτανησιακής Σχολής στη ζωγραφική.
Τον Άγιο Νικόλα του Μώλου. Ιδρύθηκε το 1561 από τη «συντεχνία των ναυτών» πάνω σε ένα μικρό νησάκι, που αργότερα, κατά την ανάπτυξη της πόλης του Αιγιαλού, ενώθηκε με τη στεριά, όταν έγιναν οι επιχωματώσεις για την επέκταση της πόλης. Η εκκλησία και το καμπαναριό της (που παλιά είχε φανάρι για τους ναυτικούς) έχουν αναστηλωθεί, ακριβώς όπως ήταν πριν τους σεισμούς. Ο ρυθμός της εκκλησίας είναι μονόκλιτη Βασιλική και είναι επενδυμένη με πέτρα.
Τον Καθολικό Ναό του Αγίου Μάρκου, στην ομώνυμη Πλατεία του 17ου αιώνα, στρωμένη με παλιές μαλτέζικες πλάκες. Ο ναός είχε ιδρυθεί το 1518. Σήμερα, στερείται της παλιάς του ωραιότητας αλλά διατηρεί εξωτερικά την προσεισμική του φυσιογνωμία. Η Πλατεία του Αγίου Μάρκου υπήρξε το κοινωνικό κέντρο των ευγενών της Ζακύνθου.
Το Ναό της Κυρίας των Αγγέλων. Κτίστηκε το 1687 από τη «συντεχνία των συμβολαιογράφων» και αναστηλώθηκε μετά τους σεισμούς στην ίδια ακριβώς θέση και με τα ίδια υλικά και αρχιτεκτονική, όπως ήταν τότε. Είναι εξωτερικά διακοσμημένη με ανάγλυφες παραστάσεις σκαλισμένες πάνω στους πέτρινους τοίχους. Εσωτερικά, έχει ωραιότατο ξυλόγλυπτο τέμπλο και εικόνες του Δοξαρά και άλλων.
Τη Φανερωμένη. Η νέα εκκλησία κτίστηκε μετά τους σεισμούς του 1953, προσπαθώντας να μιμηθεί τον παλαιό μεγαλοπρεπή ναό που καταστράφηκε μαζί με τους περισσότερους από τους θησαυρούς του. Ο παλαιός ναός της Φανερωμένης, του 15ου αιώνα, υπήρξε ένας από τους ωραιότερους ναούς της Ελλάδας και από τους πλουσιότερους σε έργα τέχνης των σπουδαιότερων αντιπροσώπων της Επτανησιακής Σχολής. Η βορινή όψη της Φανερωμένης είναι το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα κυρίας μακράς όψης ναού. Ήταν και είναι κτισμένη από λαξευτή πέτρα. Το θαυμάσιο Πυργοειδές καμπαναριό της εκκλησίας έχει επίσης ξαναχτιστεί και θυμίζει κάτι από την παλιά του μεγαλοπρέπεια. Η Πλατεία της Φανερωμένης, μπροστά από την εκκλησία ήταν η λαϊκή Πλατεία της πόλης.
Το Ναό του Αγίου Χαραλάμπους. Κατασκευάστηκε το 1729, μετά από διάταγμα του Προβλεπτή Μάρκ. Δολφίνου, αποδίδοντας την λαϊκή ευγνωμοσύνη στον ιερομάρτυρα Χαράλαμπο για τη σωτηρία της πόλης από την πανώλη που ενέσκηψε το 1728. Σήμερα, η εκκλησία που γκρεμίστηκε το 1953, έχει κτισθεί στα πρότυπα της προσεισμικής της μορφής και περιλαμβάνει εκκλησιαστικά έργα επωνύμων και ανωνύμων ζακυνθινών ζωγράφων του 18ου αιώνα. Μέσα στην εκκλησία μπορεί κανείς να θαυμάσει τη «Λιτανεία του ιερού οστού του Αγίου Χαραλάμπους, έργο του Ιωάννη Κοράη ή Καστριώτη, του 1756.
Το γραφικό εκκλησάκι της Παναγίας Κρυονερίτισσας. Ο μικρός ναΐσκος του 18ου αιώνα με αξιόλογες εικόνες της εποχής, βρίσκεται στο Βόρειο άκρο της πόλης. Ανήκε στη συντεχνία των βαρελοποιών. Το καμπαναριό του έχει δύο καμάρες, μια πάνω και μια κάτω και χρησιμεύει σαν είσοδος. Πάνω ακριβώς από την εκκλησία υπάρχει φάρος χτισμένος το 1866.
Την Παναγία την Πικριδιώτισσα, που βρίσκεται στο ύψωμα στα Δυτικά της πόλης. Πήρε το όνομά της από τον ιερέα και συμβολαιογράφο Στέφανο Πικρίδη, που έζησε στην περιοχή τον 16ο αιώνα. Στο πλάτωμα της σημερινής εκκλησίας, που χτίστηκε μετά το 1953, υπάρχει κολώνα Δωρικού ρυθμού, που λέγεται ότι είχε βρεθεί μαζί με άγαλμα του Βάκχου. Έχει ιδιότυπο (ανατολίτικου τύπου) καμπαναριό που δεσπόζει πάνω από την πόλη της Ζακύνθου. Από την ανατολική πλευρά του καμπαναριού, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, βλέποντας τα βουνά του σκλαβωμένου Μωριά αποφάσισε να αρχίσει την επαναστατική του πορεία για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.
Το Ναό του Αγίου Γεωργίου των Λατίνων ή των Φιλικών, που βρίσκεται στο δρόμο που ανεβαίνει από την πόλη προς την Μπόχαλη, 300 μέτρα πάνω από την Πλατεία Αγίου Μάρκου. Κτίστηκε το 17ο αιώνα από τον ευγενή Γεώργιο Λατίνο. Σ’ αυτό το ταπεινό εκκλησάκι ορκίζονταν οι μυούμενοι στην Φιλική Εταιρεία. Εδώ ορκίστηκαν Φιλικοί οι Κολοκοτρώνης, Πλαπούτας Αναγνωσταράς και άλλοι. Στο εκκλησάκι υπάρχει κατάλογος των ορκισθέντων στη Φιλική Εταιρεία. Η εικόνα στην οποία ορκίζονταν οι Φιλικοί φυλάσσεται στο Μουσείο Ζακύνθου.
Εορτή Αγίου Διονυσίου
Δύο φορές το χρόνο οι Ζακυνθινοί τιμούν τον Προστάτη τους Αγιο Διονύσιο και μαζί τους όλοι οι ευλαβείς ορθόδοξοι προσηλώνοντας το νου στο Σεπτό Λείψανό του, το ανέγγιχτο από τη φθορά. Η πρώτη μέσα στο έτος πανήγυρις πραγματοποιείται στις 24 Αυγούστου, μνήμη της Μετακομιδής του Ιερού Σκηνώματος από τα νησιά Στροφάδες στη Ζάκυνθο, που συνέβη το 1717, και η δεύτερη στις 17 Δεκεμβρίου, οπότε τιμάται η μνήμη της Κοιμήσεως τού Αγίου, που συνέβη το 1622. Κάθε χρόνο, στις 16 Αυγούστου, σύμφωνα με το έθιμο, κατά τη δύση του ήλιου, έξω από την εκκλησία του Αγίου ρίχνονται 12 κανονιές, οι οποίες συμβολίζουν τους 12 μήνες του χρόνου, αλλά και τις μέρες που συνολικά μένει το σκήνωμα του προστάτη της Ζακύνθου “στην θύρα του”. Είναι η ειδοποίηση πως στις 24 του μήνα, σε μία εβδομάδα, θα έρθει η μεγάλη γιορτή του Προστάτη του νησιού, του Αγίου Διονυσίου. Και οι δύο αυτές λειτουργικές συνάξεις λαμβάνουν ιδιαίτερη αίγλη κάθε χρόνο και διαρκούν τρεις μέρες η κάθε μία (23 – 26 Αυγούστου και 16 – 19 Δεκεμβρίου).
Πάσχα
Το Πάσχα στη Ζάκυνθο γιορτάζεται με ξεχωριστό τρόπο, και τα ιδιαίτερα τοπικά έθιμα καθιστούν τον εορτασμό μοναδικό. Από τα μεγάφωνα των ναών, ξεχειλίζει η επτανησιακή πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική, που απλώνεται στην πόλη της Ζακύνθου αλλά και σε κάθε χωριό, και κάνει τους ντόπιους και τους επισκέπτες να νοιώσουν την κατάνυξη των ημερών. Η λειτουργία του Επιταφίου ξεκινά στις 02:00 τα ξημερώματα του Μεγάλου Σαββάτου και η περιφορά του γύρω στις 04:00, ενώ η επιστροφή στην εκκλησία γύρω στις 05:30 το πρωί και γίνεται στην συνέχεια η πρώτη Ανάσταση. Είναι τότε που λαμβάνει χώρα το έθιμο «Γκλόρια» σε ανάμνηση της δόξας του Χριστού μετά την Ανάσταση και εκατοντάδες στάμνες σπάνε από τους πιστούς στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, ως πρώτη εκδήλωση χαράς για το αναστάσιμο γεγονός.
Γκιόστρα
Η Γκιόστρα της Ζακύνθου είναι ένα από τα παλαιότερα δρώμενα του νησιού και αρχικά διεξαγόταν κατά την διάρκεια του ζακυνθινού καρναβαλιού. Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιείται το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος και συμμετέχουν αποστολές από την Ελλάδα κυρίως τα Ιόνια νησιά, αλλά και χώρες της Ευρώπης, με παρεμφερή πολιτιστική παράδοση. Παρουσιάζει εντυπωσιακούς αγώνες με άλογα, των οποίων οι αναβάτες αγωνίζονται με κοντάρια και ο νικητής κερδίζει, μεταξύ άλλων, την εκλεκτή του Δεσποσύνη!
Το έθιμο της “Μαλλιαρής”
Ένα από τα έθιμα της Ζακύνθου, είναι αυτό της «Μαλλιαρής», μιας πέτρας που φέρνει καλοτυχία για όλη τη χρονιά. Βράδυ της τελευταίας ημέρας του Ιουλίου και ενόψει της Σαρακοστής του Δεκαπενταύγουστου, οι Ζακυνθινοί συγκεντρώνονται στο πλάτωμα του πολιούχου της Ζακύνθου, Αγίου Διονυσίου, περιμένοντας να πάει η ώρα δώδεκα τα μεσάνυχτα. Μόλις αλλάξει η μέρα και μπει η 1η Αυγούστου, το καμπαναριό που θα σημάνει την έλευση της Σαρακοστής, θα δώσει το σύνθημα στους Ζακυνθινούς, να βγάλουν τα παπούτσια τους, να ανασηκώσουν τα μπατζάκια τους και να μπουν στη θάλασσα, “για να πιάσουνε τη μαλλιαρή”, μια πέτρα στην οποία έχουν φυτρώσει φύκια. Την ανασύρουν σαν τρόπαιο, την φέρνουν στο σπίτι τους και την τοποθετούν κάτω από το κρεβάτι για να τους φέρει καλοτυχία για όλη τη χρονιά. Ο Δήμος Ζακυνθίων τη βραδιά αυτή διοργανώνει γιορτή με ζωντανή μουσική από μπάντες και χορωδίες, κρασί, παραδοσιακά εδέσματα, βαρκαρόλες και ζακυνθινές καντάδες.
